…สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี มีพระอัจฉริยภาพเป็นที่ประจักษ์โดยทั่วกัน ทรงสนพระราชหฤทัยในความเป็นไทย ทรงเป็นพลังแห่งการทำนุบำรุงศิลปะและวัฒนธรรมของชาติ ทรงส่งเสริมการพัฒนางานหัตถกรรม โดยให้มีการสืบทอดภูมิปัญญาอย่างต่อเนื่อง มีการฟื้นฟูหนังตะลุง ซ่อมแซมวัดวาอารามที่สำคัญ รวมทั้งส่งเสริมศิลปะด้านดนตรีไทย ทรงเครื่องดนตรีไทยได้หลายประเภท โปรดทรงระนาดเอก ทรงเดี่ยวระนาด ซึ่งแต่เดิมมักเล่นเฉพาะผู้ชายเท่านั้น ทรงดนตรีไทยและขับร้องเพลงไทยเดิมร่วมกับชนทุกหมู่เหล่าอย่างไม่ถือพระองค์ ทรงฟื้นฟูดนตรีไทยให้กลับมาได้รับความนิยมอีกครั้งหนึ่ง

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงศึกษาตั้งแต่ระดับปฐมวัยจนถึงระดับปริญญาเอกในสถาบันการศึกษาภายในประเทศ ทรงสนพระราชหฤทัยในเรื่องต่าง ๆ อย่างกว้างขวาง นับแต่ภาษาของเอเชีย จนถึงเทคนิคและทฤษฎีการศึกษาสมัยใหม่ ในปี พ.ศ. 2527 ทรงใช้เทคโนโลยีการสำรวจระยะไกล ศึกษาสภาพแวดล้อมที่ซับซ้อน ปัจจุบันทรงเป็นพระอาจารย์สอนวิชาประวัติศาสตร์ที่โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า การโปรดเสด็จพระราชดำเนินเยือนประเทศต่าง ๆ ทั่วโลกเป็นการนำชื่อเสียงมาสู่ประเทศ ทรงพระราชนิพนธ์หนังสือหลายเล่มเกี่ยวกับการเดินทาง นับเป็นหนังสือประเภทขายดีที่สุด โดยรายได้จากการจำหน่ายได้นำมาพระราชทานเป็นทุนการศึกษาแก่เด็กที่ขาดแคลน

เหนือสิ่งอื่นใด สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงมีพระเมตตาต่อเด็กไทย มูลนิธิในพระราชูปถัมภ์ได้ช่วยเหลือเด็กกำพร้าและเด็กอนาถาให้ได้รับการดูแลและมีบ้านใหม่ เด็กลี้ภัยจำนวนมากได้รับการดูแลจากสภากาชาดไทยในฐานะที่ทรงเป็นองค์อุปนายิกา เด็กหูหนวกและตาบอดทั่วประเทศมีโอกาสได้รับการศึกษาในโรงเรียนพิเศษ และเด็กนับแสนคนในถิ่นทุรกันดารตามชายแดนได้บริโภคอาหารกลางวันที่มีคุณค่าทางโภชนาการ ทั้งยังได้เรียนรู้การพึ่งตนเองด้วยการปลูกพืชผักสวนครัว น้ำพระทัยอันแผ่ไพศาลนับว่าเป็นต้นแบบ ทำให้มีผู้มีจิตศรัทธาร่วมบริจาคเงินโดยเสด็จพระราชกุศลตามพระราชอัธยาศัย ทำให้โครงการมีทุนและการบริหารจัดการที่ดี ไม่เพียงแต่ทรงอุปถัมภ์เด็กๆ ที่อยู่ห่างไกล แต่ทรงติดตามความก้าวหน้าของเขาอย่างใกล้ชิด ทรงเยี่ยมและพระราชทานกำลังใจในทุกแห่งหนเป็นประจำ

การพระราชทานกำลังใจของพระองค์เป็นของขวัญล้ำค่าแก่คนไทย ทรงเป็นที่เทิดทูนในความถ่อมพระองค์และความเรียบง่าย ทรงงานหนักด้วยความเสียสละเพื่อบริการแก่สังคม มีพระราชอัธยาศัยร่าเริง และทรงเป็นเจ้าฟ้าพระอารมณ์ดีที่คนไทยชื่นชอบและยึดถือเป็นต้นแบบของความเป็นไทย ที่สามารถก้าวไปในโลกสมัยใหม่อย่างมั่นใจ

ในการทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายรางวัล รามอน แมกไซไซ ด้านบริการสาธารณะ ประจำปี พ.ศ. 2534 แด่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี คณะกรรมการเทิดพระเกียรติพระองค์ ในฐานะที่ทรงเป็นสมเด็จพระบรมราชกุมารีแห่งราชอาณาจักรไทยที่ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจในการพัฒนาประเทศไทยให้เจริญรุ่งเรือง และทรงสร้างสิ่งดีๆ อันเป็นที่สุดของความเป็นไทยอย่างเป็นรูปธรรม